Dược lâm sàng là thuật ngữ thông dụng trong y văn và thực hành dược. Vậy nên, dược sĩ lâm sàng sẽ có nhiệm vụ thực hành những công việc liên quan đến dược lâm sàng. Cùng ReviewEdu tìm về dược lâm sàng, dược sĩ lâm sàng cũng như các hoạt động, quyền, nghĩa vụ và cơ hội việc làm của dược sĩ lâm sàng nhé!
Dược sĩ lâm sàng là gì?
Dược sĩ lâm sàng là những dược sĩ làm việc trong lĩnh vực dược lâm sàng. Công tác tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, thực hiện tư vấn về thuốc cho thầy thuốc, bệnh nhân. Điều trị và hướng dẫn sử dụng thuốc cho cán bộ y tế và cho người bệnh.
Dược sĩ lâm sàng là một loại hình nhân viên y tế đặc biệt, các dược sĩ này có chức năng nhiệm vụ chính là làm việc trực tiếp với bác sĩ, với các chuyên gia y tế khác và với bệnh nhân để đảm bảo các loại thuốc được kê đơn và sử dụng cho cho bệnh nhân đạt được kết quả tốt nhất có thể. Khác với các loại hình dược sĩ khác, dược sĩ lâm sàng sẽ hành nghề trực tiếp trong các cơ sở y tế, nơi họ có thể tương tác trực tiếp và thường xuyên với các bác sĩ và chuyên gia y tế khác, góp phần phối hợp chăm sóc tốt nhất cho người bệnh.
Dược sĩ lâm sàng làm những công việc gì?
Các nội dung hoạt động chính của dược sĩ lâm sàng bao gồm:
- Tư vấn: Phân tích cách điều trị, tư vấn cho bác sĩ tính đúng đắn của việc điều trị bằng thuốc. Chăm sóc dược cho bệnh nhân ở cả bệnh viện và cộng đồng.
- Lựa chọn thuốc: Phối hợp với các bác sĩ bệnh viện, các bác sĩ đa khoa,… Để xác định “Danh mục thuốc” hoặc “Danh sách giới hạn thuốc”.
- Lên danh sách và chuẩn bị thuốc: Lên danh sách, chuẩn bị thuốc và các vật dụng y tế phù hợp với các tiêu chuẩn chấp nhận được. Đáp ứng nhu cầu đặc biệt của từng bệnh nhân.
- Nghiên cứu sử dụng thuốc: Nghiên cứu sử dụng thuốc, nghiên cứu dược dịch tễ học, nghiên cứu kết quả, dược cảnh giác và vật tư y tế cảnh giác.
- Thử nghiệm lâm sàng: Lên kế hoạch, tham gia và đánh giá các thử nghiệm lâm sàng.
- Dược kinh tế học: Dùng kết quả của thử nghiệm lâm sàng, các kết quả điều trị bệnh nhân. Nhằm xác định các đánh giá tỷ lệ giá thành và hiệu quả.
- Phân phối, thực hiện thuốc và vật dụng y tế: Nghiên cứu, triển khai các hệ thống phân phối. Đảm bảo tính an toàn cao hơn khi thực hiện, giảm những tổn thất và nguy cơ sai sót thuốc.
- Giảng dạy và tập huấn: Giảng dạy trước khi tốt nghiệp và sau khi tốt nghiệp cho các dược sĩ và các nhân viên y tế khác.
Điều kiện để Dược lâm sàng có thể làm việc là gì?
Người làm công tác dược lâm sàng cần phải đáp ứng các điều kiện được quy định tại Điều 4 Nghị định 131/2020/NĐ-CP, cụ thể như sau:
- Đối với người làm công tác dược lâm sàng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải có bằng tốt nghiệp trình độ đại học ngành dược trở lên.
- Đối với người làm công tác dược lâm sàng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bằng y học cổ truyền có một trong các văn bằng sau đây (được cấp hoặc công nhận tại Việt Nam):
Văn bằng đáp ứng điều kiện quy định tại (1) và có một trong các văn bằng, chứng chỉ về y dược cổ truyền quy định tại điểm i và l khoản 1 Điều 13 Luật Dược 2016, bao gồm:
- (i) Bằng tốt nghiệp trung cấp y học cổ truyền hoặc dược cổ truyền.
- (ii) Giấy chứng nhận về lương y, giấy chứng nhận về lương dược, giấy chứng nhận bài thuốc gia truyền hoặc văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận khác về y dược cổ truyền được cấp trước ngày 01/01/2017.
- Bằng tốt nghiệp đại học ngành dược cổ truyền trở lên.
- Bằng tốt nghiệp đại học ngành y học cổ truyền trở lên.
- (3) Đối với người làm công tác dược lâm sàng tại nhà thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải đáp ứng điều kiện quy định tại (1).
Trường hợp người làm công tác dược lâm sàng cũng chính là người chịu trách nhiệm chuyên môn về dược thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 18 Luật 2016.
Cơ hội việc làm của Dược sĩ lâm sàng trong tương lai như thế nào?
Dược sĩ lâm sàng có thể hành nghề ở nhiều môi trường cơ sở y tế khác nhau, bao gồm các khoa cấp cứu và khoa lâm sàng của bệnh viện, phòng khám đa khoa, nhà thuốc cộng đồng, phòng khám bác sĩ gia đình, viện dưỡng lão và các loại hình chăm sóc sức khoẻ khác. Cụ thể, dược sĩ sẽ tư vấn và hỗ trợ bác sĩ trong việc hướng dẫn sử dụng thuốc. Các dược sĩ bệnh viện còn phục vụ liệt kê danh mục thuốc cần thiết cho bệnh viên sử dụng. Dược sĩ lâm sàng mới tốt nghiệp sẽ có mức lương dao động từ 10 – 20 triệu đồng. Dược sĩ có kinh nghiệm mức lương dao động từ 20 – 30 triệu đồng.
Để có thể trở thành dược sĩ lâm sàng giỏi. Trong quá trình thực hành chăm sóc dược, bạn cần có những kiến thức chuyên môn về điều trị. Có những hiểu biết tốt về sinh lý bệnh, có kiến thức dược lý về thuốc. Bên cạnh đó, bạn cũng cần kỹ năng giao tiếp khi nói chuyện với bệnh nhân và bác sĩ. Kỹ năng giám sát sử dụng thuốc, thông tin thuốc để lập kế hoạch hợp lý, hiệu quả và an toàn. Lập kế hoạch điều trị hiệu quả tạo điều kiện thuận lợi cho việc lựa chọn các biện pháp điều trị. Kỹ năng đánh giá và giải thích các kết quả liên quan trong quá trìnhtheo dõi điều trị bằng thuốc.
Dược sĩ lâm sàng ảnh hưởng đến xã hội hiện nay như thế nào?
Các hoạt động dược lâm sàng có thế tác động đến việc dùng thuốc đúng ở 3 mức độ khác nhau. Đó là trước, trong và sau khi kê đơn.
Trước khi kê đơn
Dược sĩ lâm sàng có quyền tham gia và tác động đến các chính sách liên quan tới thuốc. Ngoài ra, dược sĩ lâm sàng cũng liên quan đến các hoạt động thử nghiệm lâm sàng ở các mức độ khác nhau như tham gia vào hội đồng đạo đức, vào giám sát thử nghiệm, vào quá trình phân phối và chuẩn bị các thuốc thử nghiệm.
Trong khi kê đơn
Dược sĩ lâm sàng tác động đến quyền ưu tiên của người kê đơn trong việc lựa chọn thuốc. Họ giám sát, phát hiện và ngăn chặn các phản ứng sai sót về thuốc qua việc đánh giá đơn thuốc. Vì vậy, họ có thể lưu ý đến liều lượng thuốc để giám sát điều trị. Ngoài ra, dược sĩ cộng đồng cũng có thể ra quyết định kê đơn trực tiếp với các thuốc không cần kê đơn.
Sau khi kê đơn
Đóng vai trò chính trong việc giao tiếp và tư vấn bệnh nhân. Cụ thể, dược sĩ lâm sàng có thể cải thiện nhận thức của bệnh nhân về các điều trị, kiểm tra, cải thiện sự tuân thủ của bệnh nhân với các thuốc kê đơn. Dược sĩ lâm sàng đảm bảo tính liên tục về nguy cơ, lợi ích của việc điều trị bằng thuốc.
Kết luận
Trên đây là những thông tin mà ReviewEdu muốn gửi đến bạn về ngành nghề Dược sĩ lâm sàng. Hy vọng bạn sẽ có những cái nhìn tổng quan, chi tiết hơn về nghề này. Tham khảo và lựa chọn cho mình một ngành nghề phù hợp nhé!
